بررسی مورد شاهدی عوارض وازووگال در اهداکنندگان خون شیراز و ارتباط آن با سن، جنس، وزن، فشار خون و دفعات اهدای خون طی سال 1384

  چکید ه   سابقه و هدف   عوارض وازووگال در 5-2 درصد اهداکنندگان اتفاق می‌افتد و این عوارض باعث کاهش برگشت مجدد اهداکننده جهت اهدای خون و اختلال در سیستم جمع‌آوری خون می‌شود. هدف از این مطالعه تعیین عوامل دموگرافیک مؤثر در بروز عوارض وازووگال می‌باشد.   مواد وروش‌ها   این مطالعه یک مطالعه مورد شاهدی بود که بر روی کلیه اهداکنندگان خونی که طی سال 1384 در سازمان انتقال خون شیراز اقدام به اهدای خون کرده بودند انجام شد. در این مطالعه اهداکنندگان دچار عوارض وازووگال به عنوان مورد انتخاب شدند. پرسشنامه‌ای که شامل عوامل مؤثر در بروز عوارض وازووگال در اهداکنندگان بود برای هرد فرد دچار عارضه پر شد و نفر قبل و بعد از وی به عنوان شاهد انتخاب شدند(500 مورد و 1000 شاهد). پرسشنامه شامل خصوصیات دموگرافیک اهداکنندگان و علایم و عوارض وازووگال بود. سپـس از نـرم‌افزار 11 SPSS و آزمون‌ آماری کای‌دو برای آنالیز داده‌ها استفاده شد.   یافته‌ها   در این مطالعه میانگین سن افراد دچار عوارض وازووگال 33/9 ± 55/30 سال و متوسط وزن آن‌ها 3/9 ± 23/71 کیلوگرم بود. 6/72% آن‌ها مرد بودند که 45% اهداکننده بار اول و 55% سابقه بیشتر از یک بار اهدا داشتند. میانگین سن افرادی که دچار عارضه نشده بودند 72/4 ± 27/35 سال بود. متوسط وزن آن‌ها 77/12 ± 61/78 کیلوگرم بود. 3/90% آن‌ها مرد و 7/35% اهداکننده بار اول و 3/65% سابقه بیشتر از یک بار اهدای خون داشتند. نسبت به گروه کنترل میزان بروز عوارض وازووگال در اهداکنندگان جوان، خانم، وزن پایین و بار اول دچار خستگی، اضطراب و گرسنگی به طور معنی‌داری بیشتر بود(05/0 p< ).  �نتیجه گیری   عوارض وازووگال به فاکتورهای مختلفی بستگی دارد و به نظر می‌رسد در افراد پرخطر، از نظر بروز عوارض باید مراقبت بیشتری انجام شود. با مراقبت بهتر اهداکنندگان می‌توان سلامت اهداکننده را بهبود بخشید و احتمال بازگشت مجدد اهداکننده را افزایش داد.   کلمات کلیدی : اهداکننده، عوارض وازووگال، فشار خون ، ایران